التهاب تاندون آشیل یا همان تاندونیت آشیل یک بیماری شایع و در عین حال دردناک است که بر تاندون آشیل، نوار ضخیم بافتی که عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه متصل می کند، تأثیر می گذارد. این آسیب در درجه اول به دلیل استفاده بیش از حد رخ می دهد که منجر به التهاب، سفتی و ناراحتی می شود. چه ورزشکار باشید، چه فردی که اخیراً فعالیت بدنی خود را افزایش داده است، التهاب تاندون آشیل در صورت عدم درمان می تواند بر تحرک و فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد. فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش ها در مدیریت تاندونیت آشیل است که در کلینیک فیزیوتراپی فرشته در منطقه یک تهران ارائه می شود.
تشخیص زودهنگام و درمان مناسب در مدیریت موثر التهاب تاندون آشیل بسیار مهم است. فیزیوتراپی نقش حیاتی در توانبخشی دارد و به بیماران کمک می کند تا قدرت و انعطاف پذیری خود را بازیابند.
تاندون آشیل قوی ترین و بزرگترین تاندون بدن انسان است. با انتقال نیرو از عضلات ساق پا (گاستروکنمیوس و کف پا) به استخوان پاشنه (کالکانئوس) در راه رفتن، دویدن و پریدن نقش مهمی ایفا می کند.
تاندون آشیل علیرغم استحکامش به دلیل خونرسانی محدود و قرار گرفتن مداوم در معرض استرس زیاد مستعد آسیب است. درک عملکرد و ساختار آن برای درک چگونگی ایجاد تاندونیت آشیل و نحوه مدیریت آن ضروری است.
علل التهاب تاندون آشیل
تاندونیت آشیل می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
استفاده بیش از حد و فشار مکرر: درگیر شدن در فعالیت های تکراری مانند دویدن یا پریدن می تواند تاندون را بیش از حد تحت فشار قرار دهد و باعث التهاب شود.
بیومکانیک ضعیف و کفش نامناسب: صافی کف پا، قوس‌های بلند و ساپورت نادرست کفش می‌تواند فشار زیادی را بر روی تاندون آشیل وارد کند.
افزایش ناگهانی سطح فعالیت: تغییر سریع در شدت یا مدت تمرین بدون آمادگی کافی می تواند منجر به تحریک تاندون شود.
فرسودگی مرتبط با سن: با افزایش سن، تاندون ها انعطاف‌پذیری کمتری پیدا می‌کند و افراد را مستعد آسیب بیشتری می‌کند.
افراد خاصی بیشتر مستعد ابتلا به التهاب تاندون آشیل هستند، از جمله:
ورزشکاران و دوندگان: فعالیت های پرتحرک باعث افزایش فشار تاندون می شود.
افراد با شرایط یا انعطاف پذیری ضعیف: عضلات ضعیف ساق پا و تاندون های سفت باعث آسیب های ناشی از استفاده بیش از حد می شود.
افراد مبتلا به ناهنجاری های پا: صافی کف پا یا قوس های بلند می تواند بیومکانیک را تغییر دهد و فشار بر تاندون را افزایش دهد.
اگر در هر یک از این دسته بندی ها قرار می گیرید، انجام اقدامات پیشگیرانه می تواند به کاهش خطر آسیب کمک کند.
علائم تاندونیت آشیل
علائم التهاب تاندون آشیل معمولاً به تدریج ایجاد می شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد و سفتی در تاندون آشیل، به خصوص در صبح
- حساسیت و تورم در امتداد تاندون
- دردی که پس از فعالیت بدتر می شود
- کاهش تحرک و مشکل در راه رفتن، به ویژه در سربالایی یا روی پله ها
نادیده گرفتن این علائم ممکن است منجر به تاندونیت مزمن یا حتی پارگی تاندون شود که مداخله زودهنگام را ضروری می کند.
فیزیوتراپیست یا پزشک می تواند التهاب تاندون آشیل را از طریق موارد زیر تشخیص دهد:
- معاینه بالینی: بررسی حساسیت، تورم و درد در حین حرکت.
- تست های تصویربرداری: اسکن سونوگرافی و MRI به ارزیابی آسیب تاندون کمک می کند و سایر شرایط مانند پارگی یا بورسیت را رد می کند.
گزینه های درمانی برای التهاب تاندون آشیل
درمان بر کاهش درد و التهاب و در عین حال بهبودی تمرکز دارد. رویکردهای رایج عبارتند از:
روش RICE: استراحت، یخ، فشرده سازی و ارتفاع به مدیریت علائم حاد کمک می کند.
فیزیوتراپی: تمرینات کششی، تقویتی و حرکتی به بهبودی کمک می کند.
مدیریت درد: داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و تزریق کورتیکواستروئید می توانند ناراحتی را کاهش دهند.
ارتز و کفش طبی : ساپورت مناسب کفش باعث کاهش فشار روی تاندون می شود.
فیزیوتراپی برای تاندونیت آشیل
فیزیوتراپی برای بهبودی طولانی مدت بسیار مهم است. تکنیک ها عبارتند از:
- تمرینات کششی برای بهبود انعطاف تاندون.
- تمرینات قدرتی برای تقویت عضلات ساق پا
- درمان دستی و ماساژ برای کاهش سفتی و بهبود گردش خون.
شاک ویو درمانی از امواج صوتی برای تحریک التیام استفاده می کند. مزایا عبارتند از:
- تسکین درد
- بهبود گردش خون
- بازسازی سریعتر بافت
این درمان غیر تهاجمی به ویژه برای موارد مزمن موثر است.
جراحی
در صورت عدم موفقیت درمان های محافظه کارانه، جراحی در نظر گرفته می شود. رویه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
دبریدمان: برداشتن بافت آسیب دیده.
ترمیم یا پیوند تاندون: برای دژنراسیون شدید تاندون.
سوالات متداول
آیا می توانم با التهاب تاندون آشیل به دویدن ادامه دهم؟ بهتر است استراحت کنید و به تدریج با راهنمایی فیزیوتراپ به دویدن بازگردید.
چه مدت طول می کشد تا تاندونیت آشیل بهبود یابد؟ بهبودی بسته به شدت ممکن است از 4 هفته تا چند ماه طول بکشد.
آیا درمان های خانگی برای تاندونیت آشیل وجود دارد؟ بله، استراحت ، کمپرس سرد و گرم و کشش می تواند در موارد خفیف کمک کند.
آیا التهاب تاندون آشیل همان پارگی تاندون است؟ خیر، تاندونیت شامل التهاب است، در حالی که پارگی یک پارگی کامل است.
آیا التهاب تاندون آشیل پس از درمان عود می کند؟ بله، به خصوص اگر عوامل خطر مانند کفش نامناسب و آموزش نامناسب وجود داشته باشد.
