بیماری ام اس

بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خودایمنی سیستم عصبی مرکزی (CNS) است که به دلیل حمله سیستم ایمنی فرد به غلاف محافظ میلین اطراف رشته های عصبی در مغز، نخاع و اعصاب بینایی (واقع در چشم) رخ می دهد. در نتیجه آسیب میلین، سیگنال دهی عصبی قطع می شود که منجر به علائم مختلفی مانند مشکلات بینایی، بی حسی، ضعف اندام ها و درد می شود. فیزیوتراپی در برنامه توانبخشی ام اس از اهمیت زیادی برخوردار است و کمک زیادی به بهبود کیفیت زندگی مبتلایان می کند.

هیچ دو نفری مولتیپل اسکلروزیس (MS) را به طور یکسان تجربه نمی کنند و هیچ ویژگی واحدی مختص بیماری ام اس نیست. گفته می شود، برخی از علائم و نشانه ها مشخصه این بیماری هستند از جمله مشکلات بینایی شامل تاری دید، دیدن رنگ ها با وضوح کمتر و درد با حرکات چشم است.

سایر علائم شایع بیماری ام اس عبارتند از:

• دوبینی (دوبینی)
• بی حسی و سوزن سوزن شدن اندام ها (پارستزی)
• خستگی
• مشکلات مثانه
• اختلال در تعادل و هماهنگی
• سرگیجه (احساس چرخیدن)
• ضعف عضلانی

ام اس می تواند در هر سنی رخ دهد، اما به احتمال زیاد بین 20 تا 40 سالگی بروز می کند. علائم اولیه ممکن است نامحسوس یا شبیه علائم بیماری های دیگر باشد که می تواند منجر به تشخیص تاخیری یا اشتباه شود.

انواع بیماری ام اس

ام اس عود کننده- فروکش کننده (RRMS): فرد دچار حملات حاد (عود) علائم ام اس می شود و به دنبال آن دوره هایی بهبود می یابد که در آن ام اس پیشرفت نمی کند. RRMS تشخیص اولیه برای 85% تا 90% افراد مبتلا به MS است

ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS): با گذشت زمان علائم و ناتوانی ناشی از ام اس بدتر می شود. آنها هنوز هم ممکن است عودهای گاه به گاه را تجربه کنند.

ام اس پیشرونده اولیه (PPMS): یک فرد دارای علائم و ناتوانی ام اس است که به مرور زمان از شروع بیماری بدتر می شود.

دلایل بیماری ام اس چیست؟

علت ام اس ناشناخته است، اگرچه یک فرد برای ابتلا به ام اس باید از نظر ژنتیکی آسیب پذیر باشد و در معرض محیطی خاص قرار گیرد.

مولفه ژنتیکی ام اس را می توان با بررسی برخی آمار به بهترین وجه درک کرد. در جمعیت عمومی، یک فرد 1/0 تا 2/0 درصد احتمال ابتلا به ام اس را دارد. خطر ابتلا به این بیماری در صورت داشتن یک خواهر یا برادر مبتلا به ام اس به 2 تا 4 درصد و در صورت داشتن دوقلوهای همسان مبتلا به ام اس به 30 درصد افزایش می یابد.

علاوه بر سابقه خانوادگی، عوامل محیطی که ممکن است فرد را مستعد ابتلا به ام اس کند عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• سطوح پایین ویتامین D
• چاقی در نوجوانی
• عفونت قبلی با ویروس اپشتین بار (شایع ترین علت مونونوکلئوز عفونی یا مونو)

درمان مولتیپل اسکلروزیس

هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد، اما بسیاری از روش های درمانی می توانند به شما در مدیریت بیماری و بهبود کیفیت زندگی و عملکرد روزانه کمک کنند.

درمان های اصلاح کننده بیماری (DMTs)
هدف آنها بهبود چشم انداز بلندمدت ام اس با موارد زیر است:

• کند کردن سیر بیماری
• محدود کردن تعداد ضایعات (مناطق التهابی) در آزمایشات تصویربرداری
• کاهش تعداد و شدت علائم

درمان های مکمل
درمان های مکمل مختلف نیز ممکن است علائم ام اس را کاهش دهد.

ورزش، تحت راهنمایی فیزیوتراپیست شما، می تواند تأثیر مثبتی بر ام اس داشته باشد. تحقیقات نشان می دهد که ورزش به کاهش خستگی مرتبط با ام اس و بهبود عملکرد مثانه، تعادل، قدرت عضلانی و شناخت در ام اس کمک می کند.

درمان‌های ذهن و بدن همچنین می‌توانند علائم فیزیکی را کاهش داده و مدیریت استرس و رفاه را بهبود بخشند. دو روش درمانی رایج در مراقبت از ام اس عبارتند از:

ماساژ: ماساژ عمل ورز دادن عضلات مختلف و بافت های نرم بدن است. در بیماری ام اس، ماساژ درد و خستگی را تسکین می دهد
طب سوزنی: طب سوزنی یک روش سنتی چینی است که در آن سوزن های نازکی در نقاط خاصی به پوست وارد می شود تا جریان آزاد انرژی فراهم شود. در بیماری ام اس، طب سوزنی برای بهبود خستگی، مشکلات مثانه، درد و مشکلات راه رفتن مفید است.

تغییرات سبک زندگی
رفتارهای سبک زندگی سالم نیز برای بهینه سازی احساس یک فرد، با بیماری ام اس و به طور کلی، بسیار مهم است. این رفتارها عبارتند از:

• ایجاد یک برنامه خواب منظم
• داشتن یک رژیم غذایی متعادل و فعال ماندن تا حد امکان
• اجتناب از سیگار کشیدن

فیزیوتراپی در توانبخشی مبتلایان به ام اس

فیزیوتراپی یک راهکار موثر در مدیریت علائم و عوارض ام اس است. فیزیوتراپی مزایای مختلف برای مبتلایان به بیماری ام اس دارد از جمله :

تقویت عضلات و بهبود تعادل: تمرینات مخصوصی که توسط فیزیوتراپ طراحی می شود، به تقویت عضلات ضعیف شده و بهبود تعادل کمک می کند. این امر باعث افزایش استقلال بیمار در انجام فعالیت های روزمره و کاهش خطر افتادن می شود.
کاهش اسپاسم و سفتی عضلات: بسیاری از بیماران ام اس با مشکلات اسپاسم و سفتی عضلات دست و پنجه نرم می کنند. فیزیوتراپی با استفاده از تکنیک های مختلف مانند ماساژ، کشش و گرما درمانی به کاهش این علائم کمک می کند.
کاهش خستگی: خستگی مزمن یکی از شایع ترین علائم بیماری ام اس است. فیزیوتراپی با برنامه ریزی تمرینات مناسب و آموزش تکنیک های مدیریت انرژی، به بیماران کمک می کند تا خستگی خود را کاهش دهند و انرژی بیشتری داشته باشند.
بهبود عملکرد قلبی و تنفسی: تمرینات هوازی که تحت نظر فیزیوتراپ انجام می شود، به بهبود عملکرد قلبی و تنفسی و افزایش تحمل ورزش کمک می کند.
افزایش دامنه حرکتی مفاصل: تمرینات کششی و حرکتی که توسط فیزیوتراپ تجویز می شود، به افزایش دامنه حرکتی مفاصل و بهبود انعطاف پذیری کمک می کند.
بهبود عملکرد شناختی: برخی مطالعات نشان داده اند که تمرینات فیزیوتراپی می تواند به بهبود عملکرد شناختی در بیماران ام اس نیز کمک کند.
بهبود کیفیت زندگی: با بهبود علائم بیماری، افزایش استقلال و اعتماد به نفس، فیزیوتراپی به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیماران ام اس را بهبود می بخشد.