تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که کانال نخاعی را تحت تأثیر قرار می دهد، کانالی در ستون فقرات که نخاع و ریشه های عصبی را در خود جای داده است. هنگامی که این کانال باریک می شود، بر این ساختارهای حیاتی فشار وارد می کند که منجر به علائم مختلفی می شود.
ستون فقرات خود را به صورت مجموعه ای از استخوان های روی هم (مهره ها) با یک مرکز توخالی به نام کانال نخاعی تصور کنید. این کانال در سراسر ستون فقرات شما می‌گذرد و از نخاع و ریشه‌های عصبی که به قسمت‌های مختلف بدن شما منشعب می‌شوند محافظت می‌کند. تنگی کانال نخاعی زمانی اتفاق می‌افتد که فضای داخل این کانال باریک می‌شود و طناب نخاعی و اعصاب را فشرده می‌کند. این فشرده سازی عملکرد طبیعی این ساختارها را مختل می کند و منجر به علائم مختلف مرتبط با این بیماری می شود.
فیزیوتراپی موثرترین روش در درمان و مدیریت علائم تنگی کانال نخاعی است که در کلینیک فیزیوتراپی فرشته – فیزیوتراپی در پارک وی – ارائه می شود.
تشخیص تنگی نخاع معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:
سابقه پزشکی: پزشک علائم، عوامل خطر و سابقه پزشکی گذشته شما را مورد بحث قرار می دهد.
معاینه فیزیکی: این کار دامنه حرکتی، رفلکس ها و قدرت عضلانی شما را ارزیابی می کند.
تست های تصویربرداری: اشعه ایکس، سی تی اسکن و ام آر آی می توانند استخوان ها، دیسک ها و اعصاب ستون فقرات شما را تجسم کنند و هر گونه باریک شدن یا ناهنجاری را آشکار کنند.
الکترومیوگرافی (EMG): این تست فعالیت الکتریکی ماهیچه ها و اعصاب شما را اندازه گیری می کند و به تشخیص فشردگی عصب کمک می کند.
انواع تنگی کانال نخاعی
دو نوع اصلی تنگی نخاعی وجود دارد که بر اساس محل باریک شدن طبقه بندی می شوند:
تنگی ستون فقرات کمری: این شایع ترین نوع است که قسمت پایین کمر (نخاعات کمری) را درگیر می کند. اغلب با ساییدگی و پارگی مرتبط با افزایش سن (آرتریت) مفاصل ستون فقرات مرتبط است.
تنگی ستون فقرات گردنی: این نوع گردن (ستون فقرات گردنی) را درگیر می کند و نسبت به تنگی کمر شیوع کمتری دارد. ممکن است ناشی از آرتریت، فتق دیسک یا عوامل دیگر باشد.
علاوه بر این انواع اصلی، اشکال نادرتری از تنگی وجود دارد که می تواند در سایر نواحی ستون فقرات مانند تنگی نخاع قفسه سینه رخ دهد.
دلایل و عوامل خطر
عوامل متعددی می توانند در باریک شدن کانال نخاعی نقش داشته باشند:
تغییرات مرتبط با افزایش سن: شایع ترین علت، آرتروز است، یک بیماری دژنراتیو که باعث ساییدگی و آسیب مفاصل، از جمله مفاصل در ستون فقرات می شود.
آسیب های ستون فقرات: ضربه به ستون فقرات می تواند به استخوان ها، رباط ها و دیسک ها آسیب برساند و منجر به ناپایداری ستون فقرات و باریک شدن کانال شود.
فتق دیسک: فتق دیسک کمر و گردن زمانی اتفاق می افتد که مواد نرم داخلی دیسک بیرون زده و بر نخاع و اعصاب فشار می آورد.
تنگی مادرزادی: برخی از افراد با کانال نخاعی به طور طبیعی باریک به دنیا می آیند که خطر ابتلا به تنگی در سنین بالاتر را افزایش می دهد.
تومورها: در موارد نادر، تومورهای داخل کانال نخاعی می توانند اعصاب و نخاع را تحت فشار قرار دهند.
سایر شرایط: عفونت های ستون فقرات، آرتریت روماتوئید و بیماری پاژه استخوان نیز می توانند در ایجاد تنگی نخاع نقش داشته باشند.
علائم تنگی کانال نخاعی
علائم تنگی نخاع بسته به محل و شدت باریک شدن متفاوت است. علائم رایج عبارتند از:
- درد: این می تواند یک درد مبهم یا درد شدید در گردن، پشت یا باسن (بسته به محل تنگی) باشد. ممکن است با فعالیت های خاصی مانند راه رفتن یا ایستادن بدتر شود و با استراحت یا نشستن بهبود یابد.
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن: این وضعیت می تواند در بازوها، دست ها یا پاها رخ دهد، بسته به اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می گیرند.
- ضعف عضلانی: این امر می تواند راه رفتن، بالا رفتن از پله ها یا بلند کردن اشیاء را دشوار کند.
- مشکلات تعادل: در موارد شدید، تنگی ستون فقرات می تواند بر تعادل و هماهنگی تأثیر بگذارد و خطر افتادن را افزایش دهد.
روشهای درمان
درمان تنگی کانال نخاعی به شدت علائم و علت اصلی بستگی دارد. اهداف اصلی تسکین درد، بهبود عملکرد و جلوگیری از آسیب بیشتر عصبی است. در اینجا برخی از گزینه های رایج درمانی آورده شده است:
روش های غیر جراحی:
داروهای ضد درد: مسکن‌های بدون نسخه یا داروهای تجویزی ممکن است برای کنترل درد تجویز شوند.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی می تواند عضلات را تقویت کند، انعطاف پذیری را بهبود بخشد و درد را کاهش دهد.
تزریق نخاعی: تزریق استروئید می تواند با کاهش التهاب اطراف اعصاب، درد را به طور موقت تسکین دهد.
اصلاح فعالیت: اجتناب از فعالیت هایی که علائم شما را تشدید می کند می تواند به مدیریت درد کمک کند.
رویکردهای جراحی:
لامینکتومی: در این روش بخشی از استخوان (لامینا) روی کانال نخاعی برداشته می شود تا فضای بیشتری برای اعصاب ایجاد شود.
لامینوتومی: این روش کمتر تهاجمی نسبت به لامینکتومی است و تنها بخش کوچکی از آن برداشته می شود.
فیزیوتراپی پس از جراحی نیز برای تسریع بهبودی و کاهش عوارض جراحی ضروری است.
