فیزیوتراپی فتق دیسک گردن موثرترین روش غیرجراحی در مدیریت علائم این بیماری است که در کلینیک فیزیوتراپی فرشته در منطقه یک تهران ارائه می شود. فتق دیسک گردن یک بیماری شایع است که قسمت گردنی ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد. ستون فقرات گردنی از هفت مهره با برچسب C1 تا C7 تشکیل شده است که از جمجمه حمایت می کند و نخاع را که جزء مهم سیستم عصبی مرکزی است، در بر می گیرد. بین این مهره‌ها دیسک‌های بین مهره‌ای قرار دارند که به عنوان بالشتک عمل می‌کنند، انعطاف‌پذیری و ضربه را جذب می‌کنند. هنگامی که یکی از این دیسک ها پاره می شود یا از جای خود می لغزد، به آن فتق دیسک گفته می شود.
آناتومی ستون فقرات گردنی برای درک فتق دیسک گردن بسیار مهم است. مهره ها توسط دیسک های بین مهره ای به هم متصل می شوند که هر کدام از یک لایه بیرونی سخت به نام حلقه فیبروزوس و یک مرکز نرم و ژل مانند به نام هسته پالپوس تشکیل شده است. این دیسک ها امکان تحرک را فراهم می کنند و به عنوان ضربه گیر در حین فعالیت هایی مانند راه رفتن، دویدن و بلند کردن کار می کنند.
بیرون زدگی دیسک گردن زمانی اتفاق می‌افتد که حلقه فیبروزوس پاره یا پاره می‌شود و به هسته پالپوس اجازه می‌دهد تا به داخل کانال نخاعی بیرون بزند یا بیرون بزند. این می تواند ریشه های عصبی مجاور یا نخاع را فشرده کند و منجر به درد، بی حسی یا ضعف شود. فتق اغلب ناشی از تغییرات دژنراتیو مرتبط با افزایش سن است، اما می تواند در اثر ضربه یا فشار زیاد نیز ایجاد شود.
فیزیوتراپی فتق دیسک گردن بهترین روش درمان و مدیریت علائم این بیماری است که می تواند به جلوگیری از پیشرفت بیماری نیز کمک زیادی بکند.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی گردن درد
علل و عوامل خطر
بیماری دژنراتیو دیسک
یکی از دلایل اصلی فتق دیسک گردن، بیماری دژنراتیو دیسک است که بخشی طبیعی از افزایش سن است. با گذشت زمان، دیسک های بین مهره ای محتوای آب خود را از دست می دهند، انعطاف پذیری کمتری پیدا می کنند و بیشتر مستعد پارگی می شوند. این انحطاط حتی با استرس های جزئی می تواند منجر به فتق دیسک شود.
ضربه
تروما، مانند تصادف اتومبیل یا زمین خوردن، می تواند باعث فتق ناگهانی شود. یک ضربه ناگهانی می تواند هسته پالپوزوس را مجبور به شکستن آنولوس فیبروزوس کند و منجر به علائم حاد و ناگهانی شود.
فشارهای تکراری
فشارهای مکرر ناشی از فعالیت هایی که شامل بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن یا چرخاندن می شود می تواند به مرور زمان دیسک ها را ضعیف کند. مشاغل یا ورزش هایی که فشار قابل توجهی بر گردن وارد می کنند، خطر فتق دیسک گردن را افزایش می دهند.
عوامل ژنتیکی
استعداد ژنتیکی نیز نقش دارد. افراد با سابقه خانوادگی فتق دیسک در معرض خطر بیشتری هستند، که نشان می دهد عوامل ارثی بر یکپارچگی دیسک های بین مهره ای تأثیر می گذارد.
علائم فتق دیسک گردن
گردن درد
شایع ترین علامت فتق دیسک گردن درد گردن است که می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. درد اغلب با حرکت تشدید می شود و ممکن است به شانه ها یا بازوها تابیده شود.
رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی به دردی اطلاق می شود که در طول مسیر عصب منتشر می شود. در فتق دیسک گردن، این معمولا به معنای دردی است که از گردن به شانه ها، بازوها و دست ها گسترش می یابد. این بیماری که به عنوان رادیکولوپاتی گردنی شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که فتق دیسک یک ریشه عصبی را فشرده می کند.
بی حسی و گزگز
بی حسی و گزگز در بازوها، دست ها و انگشتان شایع است. این احساسات ناشی از عدم توانایی ریشه های عصبی فشرده شده در انتقال سیگنال ها به درستی است.
ضعف عضلانی
اگر فشار عصب به اندازه کافی شدید باشد که عملکرد حرکتی را مختل کند، ممکن است ضعف عضلانی در بازوها و دست ها رخ دهد. این می تواند بر توانایی انجام کارهای روزمره مانند گرفتن اشیاء یا بلند کردن وسایل تأثیر بگذارد.
سردرد
برخی از افراد مبتلا به فتق دیسک گردن، سردرد را تجربه می کنند که اغلب در قاعده جمجمه است. این سردردها می توانند مداوم و ناتوان کننده باشند.
میلوپاتی
در موارد شدید، فتق دیسک ممکن است خود نخاع را تحت فشار قرار دهد و منجر به وضعیتی به نام میلوپاتی گردنی شود. علائم شامل مشکل در هماهنگی و راه رفتن، از دست دادن تعادل و تغییر در عملکرد روده یا مثانه است. این یک وضعیت جدی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
فیزیوتراپی فتق دیسک گردن
فیزیوتراپی یک مداخله غیرجراحی مهم برای مدیریت فتق دیسک گردن، با تمرکز بر تسکین درد، بهبود عملکرد و پیشگیری از عود است.
اهداف فیزیوتراپی
- تسکین درد: کاهش درد و التهاب حاد.
- ترمیم عملکردی: بهبود تحرک، قدرت و عملکرد کلی.
- تصحیح وضعیت بدن: رسیدگی به وضعیت بدنی نامناسب که ممکن است به این وضعیت کمک کند یا آن را تشدید کند.
- آموزش: آموزش ارگونومی و مکانیک بدن به بیماران برای جلوگیری از حملات بعدی.
- مدیریت بلندمدت: ایجاد یک برنامه تمرینی خانگی برای حفظ پیشرفت ها.
روش های فیزیوتراپی فتق دیسک گردن
درمان دستی
تحرکات مفصلی: تکنیک های ملایم برای بهبود حرکت و کاهش سفتی در ستون فقرات گردنی.
تحرک بافت نرم: تکنیک هایی مانند رهاسازی میوفاشیال و ماساژ برای کاهش تنش عضلانی و بهبود جریان خون.
کشش گردن: کشش دستی یا مکانیکی برای کاهش فشار روی اعصاب و دیسک های ستون فقرات با کشش آرام گردن.
ورزش درمانی
تمرینات دامنه حرکتی: حرکات ملایم برای حفظ و بهبود تحرک ستون فقرات گردنی.
تمرینات تقویتی: هدف قرار دادن عضلات گردن، شانه و قسمت بالایی پشت برای حمایت از ستون فقرات گردنی.
تهویه هوازی: فعالیت های کم فشار مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری ثابت برای بهبود تناسب اندام کلی و بهبود گردش خون.
آموزش وضعیت بدن
آموزش ارگونومیک: مشاوره در مورد راه اندازی بهینه فضای کاری، از جمله ارتفاع مانیتور، تکیه گاه صندلی، و موقعیت صفحه کلید.
تمرینات وضعیتی: تمریناتی برای تقویت عضلات وضعیتی و ارتقای هم ترازی صحیح.
تکنیک های مدیریت درد
روش های درمانی: استفاده از گرما، یخ، اولتراسوند، یا تحریک الکتریکی (به عنوان مثال، TENS) برای مدیریت درد و التهاب.
آموزش مدیریت درد: آموزش دادن به بیماران در مورد فعالیت‌های روزمره، تکنیک‌های آرام‌سازی هضلات و استفاده از داروهای مسکن طبق تجویز.
آموزش مجدد عصبی – عضلانی
تمرینات حس عمقی: فعالیت هایی که حس موقعیت و حرکت بدن را بهبود می بخشد، مانند تمرینات تعادلی یا استفاده از سطوح ناپایدار.
تمرینات کنترل حرکتی: تمرکز بر فعال سازی هماهنگ عضلات برای حمایت از ستون فقرات گردنی، مانند تمرین فلکسور عمیق گردن.
